Σημαντικά στοιχεία εργασίας που περιλαμβάνονται στο τελευταίο βιβλίο του κ. Σεραφείμ Πολύζου επίκουρου καθηγητή στην Πολυτεχνική Σχολή του πανεπιστημίου Θεσσαλίας
το ποσοστό του αγροτικού πληθυσμού μειώθηκε από 62% σε 27%
Με τις
εξελίξεις των περιφερειακών ανισοτήτων, είναι συνδεδεμένη η αστικοποίηση στην Ελλάδα κατά τη μεταπολεμική περίοδο, σύμφωνα με στοιχεία εργασίας που περιλαμβάνονται στο τελευταίο βιβλίο του κ. Σεραφείμ Πολύζου με τίτλο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, επίκουρου καθηγητή στην Πολυτεχνική Σχολή του πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το συγκεκριμένο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ.
Το βασικό χαρακτηριστικό που διακρίνει την εξέλιξη της αστικοποίησης στην Ελλάδα, είναι η τάση πόλωσης στα δυο μεγάλα αστικά κέντρα, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Οι δυο μεγάλες πόλεις της χώρας αύξησαν το μέγεθος τους στην περίοδο 1961 -2001, δηλαδή σε 40 χρόνια, κατά 82% και 93%, αντίστοιχα. Η πρωτεύουσα έχει σήμερα το 35% του πληθυσμού της χώρας σύμφωνα με την Εθνική Απογραφή του 2001, ενώ υπολογίζεται ότι ο πραγματικός της πληθυσμός πιθανόν να υπερβαίνει το 40% του συνολικού πληθυσμού της χώρας και το 42% του αστικού πληθυσμού.
Δεν υπάρχει άλλη χώρα στην Ευρώπη, και είναι πολύ λίγες οι χώρες σε όλο τον κόσμο που να έχουν τόσο υψηλά ποσοστά πληθυσμού συγκεντρωμένα στην πρωτεύουσα τους!!! Διαφορετικά, εξηγεί ο κ. Πολύζος, η μελέτη του φαινομένου της αστικοποίησης στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με την πληθυσμιακή εξέλιξη των δυο μεγάλων πόλεων της χώρας.
Πέραν της συγκέντρωσης τόσο υψηλού ποσοστού πληθυσμού, η Αθήνα έχει συγκεντρωμένες, τόσο εντός νομού όσο και στους όμορους νομούς που χρησιμοποιεί ως οικονομικούς "δορυφόρους" (Βοιωτία, Εύβοια, Κορινθία), πολύ μεγάλο ποσοστό οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας, τη διοίκηση, τις υπηρεσίες και τις σημαντικότερες υποδομές εθνικής ή διεθνούς εμβέλειας.
Εξωτερική
Εκτός της εσωτερικής μετανάστευσης, η οποία δημιούργησε την έντονη αστικοποίηση της χώρας, ένα άλλο αίτιο της οικονομικής και πληθυσμιακής συρρίκνωσης των αγροτικών κυρίως περιοχών ήταν η εξωτερική μετανάστευση.
Πολλοί νέοι μετανάστευσαν κυρίως προς τις βιομηχανικές χώρες της Δ. Ευρώπης, στερώντας; από τη χώρα εκείνες τις ηλικίες του πληθυσμού που μπορούσαν να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Από την άλλη πλευρά, η εισροή συναλλάγματος βοήθησε στην αύξηση των πόρων που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις. Υπολογίζεται ότι στην περίοδο 1967-71 περίπου 800.000 άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας μετανάστευσαν σε άλλες χώρες, κυρίως τη Γερμανία, ενώ την περίοδο 1971-1977 μετανάστευσαν 1.050.000 άτομα προς το εξωτερικό, ποσό που αντιστοιχεί στο 12% του πληθυσμού της χώρας. Μετά το 1975 άρχισε ο σταδιακός περιορισμός της εξωτερικής μετανάστευσης, ενώ άρχισε να αυξάνεται βαθμιαία η παλιννόστηση.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ίδιας εργασίας, παρατηρείται μια διαχρονική αύξηση της αστικοποίησης, σε βάρος βέβαια του αγροτικού πληθυσμού. Έτσι, από το 1920 έως το 2000, δηλαδή για χρονική περίοδο 80 ετών, το ποσοστό του αστικού πληθυσμού της χώρας αυξήθηκε από 23% σε 73%, ενώ, αντίθετα, το ποσοστό του αγροτικού πληθυσμού μειώθηκε από 62% σε 27%.