Η κοίμηση της Θεοτόκου - ένας θάνατος θρίαμβος
Εορτή μεγάλη και πανήγυρη λαμπρή αύριο για ολόκληρη την Ελλάδα και τον Ορθόδοξο Ελληνισμό που απόψε ξεπροβοδίζει την Παναγιά Μας ακολουθώντας τους επιταφίους με την αγία εικόνα της κοίμησής της, που τόσο πολύ συγκινεί κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, να καθεύδει προς τον επουράνιο υιό και θεό της.
Σε όσους τούτη τη μέρα βρεθούν στις εκκλησιές και στα εξωκκλήσια της Παναγιάς διακρίνει κανείς έντονα τη θλίψη ανάμικτη όμως με την γλυκιά ελπίδα, τη «χαρμολύπη», το «χαροποιόν πένθος», γνώρισμα πως ζουν με την προσμονή της ανάστασης.
Οι πιστοί που απόψε παρευρεθούν στους εσπερινούς και αύριο στην πανηγυρική θεία λειτουργία θα σιγοψάλουν «…η ζωή εν τάφω κατατέθης, Αγνή και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, την μετάστασιν δοξάζουσαι την σην …».
Άλλος λίγο άλλος περισσότερο θα «εξομολογηθεί» μπροστά στην θεία εικόνα της την ώρα που την ασπάζεται, θα καταθέσει τους μύχιους της ψυχής του πόθους, καημούς και παράπονα.
Τα ιερό της πρόσωπο σαγηνεύει, σε κάνει να καταθέτεις το βάρος σου, τον πόνο σου, τον πικρό λογισμό σου, τη αθυμία, την κόπωση, τον στεναγμό, την ανασεμιά και την στεναχώρια σου.
Αλλά η κοίμηση της Θεομήτορος δεν ενέπνευσε μόνο τους αγιογράφους να δημιουργήσουν καλλιτεχνικά αριστουργήματα, δοξάζοντας την θεία, ελεούσα και μεσιτική της μορφή, αλλά και τους υμνογράφους που συνέθεσαν τους πλέον λυρικούς, θεόπνευστους λες, ύμνους στην Παναγιά.
«…Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα…», «…στην γέννα σου την παρθενία εφύλαξες, στην κοίμησή σου τον κόσμο δεν τον άφησες, Θεοτόκε.
Μίσεψες στη ζωή, γιατί είσαι μητέρα της ζωής και λυτρώνεις με τις πρεσβείες σου τις ψυχές μας από τον θάνατο…».
Ιδού λοιπόν η υμνολογία μας αποκαλύπτει με τρόπο ποιητικό τις μεγάλες αλήθειες της Ορθόδοξης Θεολογίας για το πάνσεπτο πρόσωπο της Παναγιάς, την θεομήτορα και μητέρα όλων μας.
Και ο απλός λαός, οι απλοί άνθρωποι του μόχθου, οι ξωμάχοι της Ελληνικής υπαίθρου την «εκλαίκευσαν» κάνοντάς την δικό τους, αγαπημένο πρόσωπο, δίνοντάς την πάμπολλες προσωνυμίες που κοσμούν την λαϊκή μας παράδοση, την τραγούδησαν όσο λίγα πρόσωπα, την εισήγαγαν στα ήθη και έθιμά τους, στην καθημερινότητά τους, το όνομά της δοξάζεται νυχθημερόν και εκείνη μεσιτεύει για την σωτηρία του κόσμου, ελεεί και προστατεύει.
Οι Παναγιές της Καλαμπάκας
Η περιοχή της Καλαμπάκας δε θα μπορούσε να μείνει έξω από την αγάπη προς την Παναγιά μας γι΄ αυτό και οι πάμπολλες εκκλησιές, τα εξωκκλήσια, τα προσκυνητάρια και τα μοναστήρια που είναι αφιερωμένα στην θεία μορφή της.
Δεσπόζουσα θέση φυσικά στα αριστουργήματα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής ο Ναός Κοιμ. Θεοτόκου Καλαμπάκας με την αμφίπλευρη εικόνα της Παναγιάς, δώρο των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Ιωάννου Καντακουζηνού, Θεοδώρας Καντακουζηνής και των τέκνων αυτής, καθεδρικός ναός της παλαιφάτου επισκοπής «ΣΤΑΓΩΝ».
Στην Κοίμηση της Θεοτόκου είναι αφιερωμένα και τα καθολικά των ομώνυμων Ιερών Μονών ΒΥΤΟΥΜΑ, ΣΤΑΓΙΑΔΩΝ, ΑΝΘΟΥΣΑΣ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΥ (Παναγιά «Γαλακτοτροφούσα»), «ΧΡΥΣΙΝΟΥ» ΚΛΕΙΝΟΒΟΥ και «ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑΣ».
Επίσης πανηγυρίζουν ο ναός Κοιμ. Θεοτόκου στον «κούκο μαχαλά» στο Καστράκι, κοντά στο «αδράχτι», και της «ΔΟΥΠΙΑΝΗΣ», το πάλαι ποτέ Κυριακό της Θηβαίας των ΣΤΑΓΩΝ τα Μετέωρα.
Πολλοί είναι επίσης και οι ενοριακοί ναοί ης περιοχής που είναι αφιερωμένοι στην χάρη της οι οποίοι σήμερα και αύριο πανηγυρίζουν, όπως της, Καλομοίρας, Αμπελοχωρίου Αχελινάδας, Λογγά, Γαύρου, Θεοτόκου, Μεγ. Κερασιάς, Ματονερίου, Ανθούσας Καλλιρρόης και Γλυκομηλιάς, Φλαμπουρεσίου και Αμαράντου.
Μέσα σ΄ αυτόν τον χώρο σήμερα και αύριο η πίστη συναντά την λαϊκή παράδοση, τα ήθη και έθιμα, που όλα μαζί συνυφαίνουν την πολιτιστική μας ταυτότητα που συνυπάρχει, σε αρμονία ήχων, χρωμάτων και αρωμάτων, με το άγιο Ελληνικό τοπίο του Καλοκαιριού και τα λαϊκά (πανηγύρια ) ανταμώματα των Ελλήνων.
Οι πιστοί που απόψε παρευρεθούν στους εσπερινούς και αύριο στην πανηγυρική θεία λειτουργία θα σιγοψάλουν «…η ζωή εν τάφω κατατέθης, Αγνή και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, την μετάστασιν δοξάζουσαι την σην …».
Άλλος λίγο άλλος περισσότερο θα «εξομολογηθεί» μπροστά στην θεία εικόνα της την ώρα που την ασπάζεται, θα καταθέσει τους μύχιους της ψυχής του πόθους, καημούς και παράπονα.
Τα ιερό της πρόσωπο σαγηνεύει, σε κάνει να καταθέτεις το βάρος σου, τον πόνο σου, τον πικρό λογισμό σου, τη αθυμία, την κόπωση, τον στεναγμό, την ανασεμιά και την στεναχώρια σου.
Αλλά η κοίμηση της Θεομήτορος δεν ενέπνευσε μόνο τους αγιογράφους να δημιουργήσουν καλλιτεχνικά αριστουργήματα, δοξάζοντας την θεία, ελεούσα και μεσιτική της μορφή, αλλά και τους υμνογράφους που συνέθεσαν τους πλέον λυρικούς, θεόπνευστους λες, ύμνους στην Παναγιά.
«…Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα…», «…στην γέννα σου την παρθενία εφύλαξες, στην κοίμησή σου τον κόσμο δεν τον άφησες, Θεοτόκε.
Μίσεψες στη ζωή, γιατί είσαι μητέρα της ζωής και λυτρώνεις με τις πρεσβείες σου τις ψυχές μας από τον θάνατο…».
Ιδού λοιπόν η υμνολογία μας αποκαλύπτει με τρόπο ποιητικό τις μεγάλες αλήθειες της Ορθόδοξης Θεολογίας για το πάνσεπτο πρόσωπο της Παναγιάς, την θεομήτορα και μητέρα όλων μας.
Και ο απλός λαός, οι απλοί άνθρωποι του μόχθου, οι ξωμάχοι της Ελληνικής υπαίθρου την «εκλαίκευσαν» κάνοντάς την δικό τους, αγαπημένο πρόσωπο, δίνοντάς την πάμπολλες προσωνυμίες που κοσμούν την λαϊκή μας παράδοση, την τραγούδησαν όσο λίγα πρόσωπα, την εισήγαγαν στα ήθη και έθιμά τους, στην καθημερινότητά τους, το όνομά της δοξάζεται νυχθημερόν και εκείνη μεσιτεύει για την σωτηρία του κόσμου, ελεεί και προστατεύει.
Οι Παναγιές της Καλαμπάκας
Η περιοχή της Καλαμπάκας δε θα μπορούσε να μείνει έξω από την αγάπη προς την Παναγιά μας γι΄ αυτό και οι πάμπολλες εκκλησιές, τα εξωκκλήσια, τα προσκυνητάρια και τα μοναστήρια που είναι αφιερωμένα στην θεία μορφή της.
Δεσπόζουσα θέση φυσικά στα αριστουργήματα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής ο Ναός Κοιμ. Θεοτόκου Καλαμπάκας με την αμφίπλευρη εικόνα της Παναγιάς, δώρο των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Ιωάννου Καντακουζηνού, Θεοδώρας Καντακουζηνής και των τέκνων αυτής, καθεδρικός ναός της παλαιφάτου επισκοπής «ΣΤΑΓΩΝ».
Στην Κοίμηση της Θεοτόκου είναι αφιερωμένα και τα καθολικά των ομώνυμων Ιερών Μονών ΒΥΤΟΥΜΑ, ΣΤΑΓΙΑΔΩΝ, ΑΝΘΟΥΣΑΣ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΥ (Παναγιά «Γαλακτοτροφούσα»), «ΧΡΥΣΙΝΟΥ» ΚΛΕΙΝΟΒΟΥ και «ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑΣ».
Επίσης πανηγυρίζουν ο ναός Κοιμ. Θεοτόκου στον «κούκο μαχαλά» στο Καστράκι, κοντά στο «αδράχτι», και της «ΔΟΥΠΙΑΝΗΣ», το πάλαι ποτέ Κυριακό της Θηβαίας των ΣΤΑΓΩΝ τα Μετέωρα.
Πολλοί είναι επίσης και οι ενοριακοί ναοί ης περιοχής που είναι αφιερωμένοι στην χάρη της οι οποίοι σήμερα και αύριο πανηγυρίζουν, όπως της, Καλομοίρας, Αμπελοχωρίου Αχελινάδας, Λογγά, Γαύρου, Θεοτόκου, Μεγ. Κερασιάς, Ματονερίου, Ανθούσας Καλλιρρόης και Γλυκομηλιάς, Φλαμπουρεσίου και Αμαράντου.
Μέσα σ΄ αυτόν τον χώρο σήμερα και αύριο η πίστη συναντά την λαϊκή παράδοση, τα ήθη και έθιμα, που όλα μαζί συνυφαίνουν την πολιτιστική μας ταυτότητα που συνυπάρχει, σε αρμονία ήχων, χρωμάτων και αρωμάτων, με το άγιο Ελληνικό τοπίο του Καλοκαιριού και τα λαϊκά (πανηγύρια ) ανταμώματα των Ελλήνων.