Θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο επιβαρυμένα ποτάμια της χώρας αλλά και της Ευρώπης, σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. ΜυλόπουλοΟι ανθρώπινες επιδράσεις που εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους (εκχερσώσεις, επέκταση
οικισμών, παρεμβάσεις στη φυσική κοίτη του ποταμού) εντείνουν προφανώς το πρόβλημα
Ο Πηνειός θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο επιβαρυμένα ποτάμια της χώρας αλλά και της Ευρώπης. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο κ. Νικήτας Μυλόπουλος, μετά από σχετικές μελέτες, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Τι δέχεται
Σύμφωνα με τον ίδιο, δέχεται αστικά λύματα πόλεων και κωμοπόλεων, βιομηχανικά απόβλητα , κτηνοτροφικά απόβλητα (ποιμνιοστάσια, χοιροστάσια, βουστάσια) και γεωργικά φάρμακα καθώς και λιπάσματα. Οι συγκεντρώσεις τόσο των φωσφορικών, όσο και των νιτρικών υπερβαίνουν κατά πολύ το ανώτερο επιτρεπτό όριο για τα επιφανειακά νερά, και σε συνδυασμό με τις μεγάλες συγκεντρώσεις κολοβακτηριοειδών αποδεικνύουν ότι ο Πηνειός έχει μολυνθεί ανεπανόρθωτα, διαπιστώνει ο ίδιος.
Τα αίτια
Πιο αναλυτικά στην ερώτηση αν μπορούμε να μιλήσουμε για αίτια, ο κ. Μυλόπουλος τονίζει:
«Τα αίτια είναι γνωστά και συνυφασμένα στην πλειοψηφία τους με τη σπάταλη άρδευση στον κάμπο η οποία ξεπερνά το 92% της συνολικής κατανάλωσης νερού στην περιοχή: η απουσία οργανωμένων αρδευτικών δικτύων, η παλαιότητα των υπαρχόντων, οι απαρχαιωμένοι τρόποι άρδευσης και φυσικά η ίδια η διάρθρωση των καλλιεργειών, με κύριο χαρακτηριστικό την καθιέρωση υδροβόρων και χημικοσυντηρούμενων ειδών. Οι ανθρώπινες επιδράσεις που εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους (εκχερσώσεις, επέκταση οικισμών, παρεμβάσεις στη φυσική κοίτη του ποταμού) εντείνουν προφανώς το πρόβλημα. Η χρόνια συντήρηση και εμμονή σε έναν τύπο οικονομικής ανάπτυξης που δεν είναι συμβατός με τη φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων, έχει σήμερα ολέθρια και σε πολλές περιπτώσεις, μη αντιστρεπτά αποτελέσματα».
Μιλώντας για την ποιοτική άποψη του ποταμού υποστηρίζει τα εξής:
«Αλλά και από ποιοτική άποψη τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερα. Ο Πηνειός θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο επιβαρυμένα ποτάμια της χώρας αλλά και της Ευρώπης. Δέχεται αστικά λύματα πόλεων και κωμοπόλεων (με χωματερές δίπλα ή και μέσα στην κοίτη), βιομηχανικά απόβλητα (μεταξύ των οποίων και τα χημικά απόβλητα ορισμένων χημικών βιομηχανιών), κτηνοτροφικά απόβλητα (ποιμνιοστάσια, χοιροστάσια, βουστάσια), γεωργικά φάρμακα και λιπάσματα (υπολογίζεται ότι στην ευρύτερη περιοχή χρησιμοποιούνται 230.000 τόνοι λιπάσματα και 2.000 τόνοι φυτοφάρμακα). Οι συγκεντρώσεις τόσο των φωσφορικών, όσο και των νιτρικών υπερβαίνουν κατά πολύ το ανώτερο επιτρεπτό όριο για τα επιφανειακά νερά, και σε συνδυασμό με τις μεγάλες συγκεντρώσεις κολοβακτηριοειδών αποδεικνύουν ότι ο Πηνειός έχει μολυνθεί ανεπανόρθωτα, και τα νερά του είναι ακατάλληλα για οποιαδήποτε χρήση.
Ο Πηνειός μαζί με άλλα ποτάμια και λίμνες στην Ελλάδα προστίθεται με σταθερό και συστηματικό τρόπο στη λίστα των υδατικών συστημάτων που έχουν πληγεί σχεδόν ανεπανόρθωτα (λίμνη Κορώνεια, κλπ). Το περιβαλλοντικό αυτό αδιέξοδο είναι σαφές ότι οφείλεται στην κυρίαρχη αντίληψη για την υδατική και γενικότερα περιβαλλοντική πολιτική. Το κέρδος πάνω απ’ όλα, η «ανάπτυξη» είναι μονόδρομος, με όποιο κόστος. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα, χωρίς ίχνος περιβαλλοντικής ευαισθησίας προσπάθησαν να ικανοποιήσουν την ακόρεστη ζήτηση νερού, επεκτείνοντας διαρκώς την εκμετάλλευση πεπερασμένων αποθεμάτων. Είναι επιτακτική πλέον η ανάγκη να ενστερνιστούμε μία νέα ηθική στις σχέσεις μας με τα φυσικά συστήματα της γης, με τα άλλα είδη, αλλά και μεταξύ μας».
Υπερεκμετάλλευση
Τέλος ο κ. Μυλόπουλος αναφερόμενος στον υδροφόρο ορίζοντα της θεσσαλικής πεδιάδας, δεν παραλείπει να αναφέρει τα παρακάτω:
«Από πρόσφατη μελέτη που έχει εκπονήσει η ερευνητική μας ομάδα στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα στον κάμπο, επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι το μεγαλύτερο τμήμα των υδροφορέων της Θεσσαλίας, με εξαίρεση λίγες μόνο περιοχές, βρίσκεται κάτω από καθεστώς υπερεκμετάλλευσης».