Όταν ο τζίρος των μεγάλων αλυσίδων συρρικνώνεται στις μικρότερες Τρικαλινές επιχειρήσεις λιανικής παρατηρείται μικρή, αλλά ενδεικτική για τις προοπτικές αύξησηΦΑΚΕΛΟΣ: Αναγκαίο ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για το Ν. Τρικάλων
Όπως έχει πει ιστορικός του παρελθόντος, στην κρίση αναδεικνύονται δυνάμεις που μπορεί ο καθένας να μη γνωρίζει καν ότι τις διαθέτει. Επί του παρόντος, υπάρχουν ευκαιρίες οι οποίες αποδεικνύονται…
Στη κρίση, λοιπόν, υπάρχουν ευκαιρίες οι οποίες επιβεβαιώνονται και στην τοπική μας οικονομική πραγματικότητα με ενδεικτικό παράδειγμα εκείνο των τοπικών σούπερ μάρκετ, των μίνι μάρκετ και των παραδοσιακών παντοπωλείων.
Μπορεί στον κλάδο των σούπερ μάρκετ (μεγάλες αλυσίδες) να παρατηρήθηκε πέρυσι, υποχώρηση πωλήσεων της τάξης των 600 εκατ. ευρώ η πραγματικότητα, όμως στις μικρότερες τοπικές επιχειρήσεις λιανικής είναι αντιστρόφως ανάλογη.
Το 2010 ο τζίρος όλων των σούπερ μάρκετ πανελλαδικά διαμορφώθηκε στα 7,9 δισ. ευρώ από 8,5 δισ. ευρώ το 2009, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen.
Αντιθέτως, όπως αναφέρει μιλώντας στην ΕΡΕΥΝΑ ο πρόεδρος του Σωματείου Παντοπωλών Τρικάλων κ. Αθανάσιος Μουστάκας ο οποίος έχει μία μακρά πείρα στα συνδικαλιστικά πράγματα, σε τοπικό επίπεδο, ο τζίρος των επιχειρήσεων του κλάδου του, παρουσιάζει, κατά μέσο όρο, μία αύξηση της τάξης του 5% με 10%.
Την ίδια, στιγμή, τοπικές επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ, όπως είναι η ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ Καραούλης εξαπλώνεται από την περιφέρεια στην πόλη.
Δέκα χρόνια πριν άρχισε η φθίνουσα πορεία των τοπικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ οι οποίες σταδιακά πέρασαν στον έλεγχο των μεγάλων «παικτών» του κλάδου. Πλέον, παρατηρείται μία αντίστροφη τάση η οποία βέβαια, είναι σε πρώιμο στάδιο, οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε για ανατροπή της υπάρχουσας πραγματικότητας.
Για παράδειγμα, η ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ Καραούλης μετά από το κατάστημα του Παραποτάμου, άνοιξε πριν από λίγους μήνες κατάστημα στην πόλη των Τρικάλων (επί της Καποδιστρίου) με θετικά αποτελέσματα.
Το ερώτημα εύλογο: «μπορεί μία τοπική επιχείρηση λιανικής να ανταγωνιστεί τα μεγαθήρια του χώρου;». Η απάντηση του κ. Αλέξανδρου Καραούλη ιδιοκτήτη της ομώνυμης αγοράς είναι η εξής: «Είμαστε μεν τοπική επιχείρηση, όμως δεν αγοράζουμε μόνοι μας, καθώς υπαγόμαστε σε όμιλο, οπότε πετυχαίνουμε καλύτερες τιμές».
Συνεχίζοντας ο ίδιος, εξηγεί: «Εμείς προσέχουμε το λειτουργικό μας κόστος. Προσπαθούμε να το περιορίσουμε και το πετυχαίνουμε γιατί έχουμε προσωπική εργασία».
Ως προς τον ανταγωνισμό των τιμών αναφέρει: «Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ πετυχαίνουν χαμηλές τιμές για μικρό χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί στοχεύουν σε μεγάλους τζίρους με γρήγορη ανακύκλωση προϊόντων, που σ’ αυτή την οικονομική συγκυρία, δεν είναι πάντα εύκολο να το πετύχουν με αποτέλεσμα να επανέρχονται σύντομα, αν όχι στις ίδιες, ίσως και σε υψηλότερες τιμές. Και καταλήγουν σ’ αυτό το αποτέλεσμα γιατί το τεράστιο λειτουργικό τους κόστος, αν δεν έχουν μεγάλους τζίρους, δεν τους επιτρέπει να μείνουν για πολύ καιρό, φθηνοί στην αγορά».
Ο κ. Μουστάκας, ως πρόεδρος των παντοπωλών αποδίδει την αύξηση του τζίρου στις διαπροσωπικές σχέσεις που έχουν οι συνάδερφοί του με τους πελάτες τους, δηλαδή, τη γειτονιά τους, αλλά και στον βερεσέ… Ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει: «Σε μας έρχονται οι πελάτες και λένε δώσε τα βασικά είδη διατροφής και γράψτα…Κάποια χάνονται, συνήθως ένα μικρό ποσοστό, αλλά επειδή υπάρχει μία προσωπική σχέση, συνήθως έρχονται και τα πληρώνουν».
Τοπικά προϊόντα
Η πραγματικότητα της αύξησης του τζίρου των μικρότερων μαγαζιών επομένως, καταγράφεται σε τοπικό επίπεδο, απομένει να διαπιστωθεί αν αυτή έχει παράπλευρη θετική επίπτωση και στα τοπικά προϊόντα. Εδώ, διαπιστώνεται η εξής πραγματικότητα. Τόσο ο κ. Μουστάκας, όσο και ο κ. Καραούλης δήλωσαν ότι δουλεύουν με τοπικά προϊόντα. Ο κ. Μουστάκας μάλιστα, τόνισε ότι «όλα τα βασικά προϊόντα διατροφής (τυριά, αλλαντικά κλπ) είναι τοπικά. Τα γνωρίζει και τα συστήνει και στους πελάτες του γιατί θέλει να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα, μιας και η σχέση του με αυτές δεν είναι απρόσωπες. Ωστόσο, ο κ. Καραούλης έβαλε μία παράμετρο μιας και τόνισε ότι «οι πελάτες του έρχονται όχι μόνο για τα τοπικά προϊόντα που βρίσκουν σ’ αυτόν, αλλά κυρίως γιατί είναι κοντά στη γειτονιά τους, έχουν καλή εξυπηρέτηση και άμεση επαφή, αν το θέλουν με τον ιδιοκτήτη και λόγω των καλών τιμών». Αυτό το τελευταίο διευρύνεται ως αντίληψη με τους Τρικαλινούς καταναλωτές λόγω της κρίσης και της δραματικής συμπίεσης των εισοδημάτων τους, να μην αναζητούν τόσο επιτακτικά το τοπικό προϊόν, όπως παλαιότερα, όσο το φθηνό για να μπορέσουν με τα υπάρχοντα εισοδήματα να ανταποκριθούν στις βασικές τους ανάγκες. Στροφή στα βασικά προϊόντα καταγράφει και ο κ. Μουστάκας ο οποίος πλέον δηλώνει ότι μειώνεται η κατανάλωση στα γλυκίσματα κλπ γιατί το κοινό αγοράζει κυρίως είδη διατροφής.
Η ισχύς εν τη ενώσει;
Το επόμενο ζήτημα προς διερεύνηση εύλογο: Μιας και υπάρχει αυτή η τάση επιστροφής στις τοπικές αλυσίδες μήπως θα μπορούσε να ενισχυθεί αυτή μέσω ευρύτερων τοπικών συνεργασιών και συνεταιρισμών; Ο κ. Μουστάκας με την μακρά του εμπειρία δεν βλέπει μια τέτοια προοπτική. Υπάρχουν μάλιστα, αντικειμενικοί λόγοι μιας και αφετέρου οι περισσότεροι επαγγελματίες του κλάδου ήδη συνεργάζονται ή ανήκουν σε κάποιο προμηθευτικό γκρούπ και αφετέρου, έχει ατονήσει ο συνδικαλισμός. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «πολλοί συνάδερφοί του, δεν περνούν καν από το σωματείο».
Συμπέρασμα
Οι ευκαιρίες όπως προκύπτει υπάρχουν, όπως και οι παγιωμένες νοοτροπίες που ίσως πρέπει να αλλάξουν. Επομένως είναι στο χέρι των επαγγελματικών του κλάδου να διορθώσουν τα “κακώς κείμενα ” της εποχής τους. Και αυτό δεν θα πρέπει να γίνει απλά ένα «ξύλινο» σύνθημα , αλλά πράξη γιατί υπάρχει μία ευκαιρία η οποία αν δεν αξιοποιηθεί ίσως δε θα κρατήσει για πολύ. Η αγορά στην πορεία θα αλλάξει με τους «μεγάλους» του κλάδου να επανακάμπτουν δριμύτεροι και ίσως σοφότεροι μετά την εμπειρία της κρίσης… Του Λάζαρου Μάμαλη