Οδοιπορικό στα σιδερένια γεφύρια των Τρικάλων από τον ερευνητή και συγγραφέα Νεκτάριο Κατσόγιαννο
Ο άνθρωπος, αυτός, προσθέτει ο ερευνητής, πηγαίνοντας προ ετών, στα Μετέωρα θεώρησε καλό να επισκεφθεί τον τότε δήμαρχο Τρικάλων κ. Παπαστεργίου.
Στην Ελλάδα με την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου άρχισε και η κατασκευή των πρώτων σιδερένιων γεφυρών. Στο νομό Τρικάλων τα πρώτα σιδερένια γεφύρια άρχισαν να κατασκευάζονται με τον ερχομό του σιδηροδρόμου το 1886 και σε αντίστοιχη περίπου περίοδο με την εφαρμογή του πρώτου νέου σχεδίου πόλης το 1885. Στο πρώτο ανήκει το μεγάλο και επιβλητικό γεφύρι του Δροσερού, στο δεύτερο η κεντρική σήμερα πεζογέφυρα της πόλης. Για τα σιδερένια γεφύρια του νομού Τρικάλων, ειδική αναφορά κάνει μέσα από στοιχεία πολυετούς εργασίας ο ερευνητής και συγγραφέας Νεκτάριος Κατσόγιαννος, σε έκδοση που κυκλοφόρησε πρόσφατα με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος “Λέων. Κ. Μακρή-Ιατρού”.
Ο Νεοζηλανδός στρατιώτης
Σημαντική ιστορική αξία έχει η αναφορά του ερευνητή στο πώς ένας Νεοζηλανδός στρατιωτικός έσωσε την κεντρική γέφυρα της πόλης μας. Η συγκεκριμένη οδογέφυρα έχει μήκος 24 μέτρα και πλάτος 8,25 μέτρα.
Ο κεντρικός φορέας αποτελείται από έξι τόξα, με άνω και κάτω πέλμα, συνδεδεμένα με κάθετα δικτυωτά γωνιακά πλέγματα.
Στο πάνω μέρος των τόξων υπάρχουν αντίστοιχοι σιδηροδοκοί, μικρότερης διατομής, οι οποίοι φέρουν άνω και κάτω πλέγμα. Είναι και αυτοί συνδεδεμένοι με τα τόξα του κυρίως φορέα με κάθετα γωνιακά πλέγματα, καθώς και με σιδηρόβεργες.
Το παραπάνω οριζόντιο σύμπλεγμα αποτελεί τον σκελετό του καταστρώματος. Το όμορφο αυτό στολίδι αποφάσισαν, σύμφωνα με τον ερευνητή, οι Άγγλοι, κατά την υποχώρησή τους, τον Απρίλη του 1941, να το καταστρέψουν.
Η έκρηξη δεν δημιούργησε ιδιαίτερα σοβαρό τραύμα στα τόξα, γεγονός το οποίο φαίνεται από τα δύο μικρά ελάσματα που τοποθετήθηκαν και είναι ορατά στο σημείο της έκρηξης.
Το ότι παρέμεινε, διευκρινίζει ο κ. Κατσόγιαννος, ανέπαφη και δεν καταστράφηκε, οφείλεται στις φιλικές διαθέσεις ενός Νεοζηλανδού στρατιωτικού, ο οποίος, την τελευταία στιγμή τράβηξε, ένα μέρος των καλωδίων που συνέδεαν τα εκρηκτικά με το ειδικό μανιατό που το είχαν εγκαταστήσει στο σημείο όπου είναι σήμερα το ξενοδοχείο “Αχίλλειον”.
Ο άνθρωπος, αυτός, προσθέτει ο ερευνητής, πηγαίνοντας προ ετών, στα Μετέωρα θεώρησε καλό να επισκεφθεί τον τότε δήμαρχο Τρικάλων κ. Παπαστεργίου, και να του εκμυστηρευτεί, μεταξύ άλλων και το παραπάνω γεγονός. Την αντιστρατιωτική του αυτή πράξη, όπως εξήγησε, αποφάσισε την τελευταία στιγμή, επηρεαζόμενος από την ιδιαίτερα αισθητική εμφάνιση της γέφυρας, και από τη σκέψη ότι η καταστροφή της δεν θα προκαλούσε ιδιαίτερα προβλήματα στους Γερμανούς.
Περίπατος
Τον γεωγραφικό περίπατο στην περιοχή των Τρικάλων ο ερευνητής τον ξεκινά, με τις σιδηροδρομικές γέφυρες, οι οποίες κατασκευάσθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1880-1890. Την πρώτη μικρή γέφυρα, μετά από τα όρια του νομού της Καρδίτσας, την συναντούμε νότια των Μεγ. Καλυβιών, εκεί όπου το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου.
Αυτή γεφυρώνει το ρέμα (κανάλι) Κοτά, που έχει αφετηρία την περιοχή της Λαζαρίνας. Από αυτή σώζονται μόνο οι σιδηροδοκοί του καταστρώματος, όπως δείχνει και η φωτογραφία που παραθέτουμε.
Παραπλήσια και πιο ψηλά κατασκευάσθηκε μία νέα τσιμεντένια, μήκους 32μ. και πλάτους 6μ. Η δεύτερη πολύ πιο μικρή, η οποία και αυτή είναι καινούρια, βρίσκεται δυτικά των Μεγ. Καλυβίων, ένα χιλιόμετρο περίπου από τη διασταύρωση του δρόμου Μεγ. Καλυβίων - Λαζαρίνας.
Αυτή γεφυρώνει το μικρό ρέμα Ξυλάκι, που έχει αφετηρία τις περιοχές της Μουργιάς και των Γόμφων.
Παλιότερα ήταν δίδυμο. Το άλλο που ήταν πιο νότια δεν υφίσταται. Πεντακόσια μέτρα ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής υφίστανται ακόμα τα ερείπια του παλιού νερόμυλου του Καθάριου, τον οποίο κινούσαν τα νερά του καναλιού αυτού. Τα νερά των προαναφερόμενων καναλιών και κάποιων άλλων σχηματίζουν το μικρό ποτάμι Βουβουλίνα σήμερα Μπαμπά, που διέρχεται νότια του Αγναντερού.
Αφήνοντας πίσω τα δυο μικρά γεφύρια και τον παλιό νερόμυλο, θα συναντήσουμε μετά από απόσταση 2 χιλιομέτρων περίπου, την μεγαλύτερη σε μήκος σιδηροδρομική γέφυρα του νομού Τρικάλων. Είναι αυτή του Δροσερού (Στεφανοσαίοι) η οποία γεφυρώνει τον Πηνειό ποταμό και το μήκος της ξεπερνά τα 1ΟΟμ. Η σημερινή εικόνα της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας, που είναι γνωστή στους περισσότερους από παλιά καρτ-ποστάλ και ταξίδια στην Αθήνα είναι αποκαρδιωτική, σύμφωνα με τον ερευνητή.
Ο άνθρωπος, αυτός, προσθέτει ο ερευνητής, πηγαίνοντας προ ετών, στα Μετέωρα θεώρησε καλό να επισκεφθεί τον τότε δήμαρχο Τρικάλων κ. Παπαστεργίου.
Στην Ελλάδα με την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου άρχισε και η κατασκευή των πρώτων σιδερένιων γεφυρών. Στο νομό Τρικάλων τα πρώτα σιδερένια γεφύρια άρχισαν να κατασκευάζονται με τον ερχομό του σιδηροδρόμου το 1886 και σε αντίστοιχη περίπου περίοδο με την εφαρμογή του πρώτου νέου σχεδίου πόλης το 1885. Στο πρώτο ανήκει το μεγάλο και επιβλητικό γεφύρι του Δροσερού, στο δεύτερο η κεντρική σήμερα πεζογέφυρα της πόλης. Για τα σιδερένια γεφύρια του νομού Τρικάλων, ειδική αναφορά κάνει μέσα από στοιχεία πολυετούς εργασίας ο ερευνητής και συγγραφέας Νεκτάριος Κατσόγιαννος, σε έκδοση που κυκλοφόρησε πρόσφατα με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος “Λέων. Κ. Μακρή-Ιατρού”.
Ο Νεοζηλανδός στρατιώτης
Σημαντική ιστορική αξία έχει η αναφορά του ερευνητή στο πώς ένας Νεοζηλανδός στρατιωτικός έσωσε την κεντρική γέφυρα της πόλης μας. Η συγκεκριμένη οδογέφυρα έχει μήκος 24 μέτρα και πλάτος 8,25 μέτρα.
Ο κεντρικός φορέας αποτελείται από έξι τόξα, με άνω και κάτω πέλμα, συνδεδεμένα με κάθετα δικτυωτά γωνιακά πλέγματα.
Στο πάνω μέρος των τόξων υπάρχουν αντίστοιχοι σιδηροδοκοί, μικρότερης διατομής, οι οποίοι φέρουν άνω και κάτω πλέγμα. Είναι και αυτοί συνδεδεμένοι με τα τόξα του κυρίως φορέα με κάθετα γωνιακά πλέγματα, καθώς και με σιδηρόβεργες.
Το παραπάνω οριζόντιο σύμπλεγμα αποτελεί τον σκελετό του καταστρώματος. Το όμορφο αυτό στολίδι αποφάσισαν, σύμφωνα με τον ερευνητή, οι Άγγλοι, κατά την υποχώρησή τους, τον Απρίλη του 1941, να το καταστρέψουν.
Η έκρηξη δεν δημιούργησε ιδιαίτερα σοβαρό τραύμα στα τόξα, γεγονός το οποίο φαίνεται από τα δύο μικρά ελάσματα που τοποθετήθηκαν και είναι ορατά στο σημείο της έκρηξης.
Το ότι παρέμεινε, διευκρινίζει ο κ. Κατσόγιαννος, ανέπαφη και δεν καταστράφηκε, οφείλεται στις φιλικές διαθέσεις ενός Νεοζηλανδού στρατιωτικού, ο οποίος, την τελευταία στιγμή τράβηξε, ένα μέρος των καλωδίων που συνέδεαν τα εκρηκτικά με το ειδικό μανιατό που το είχαν εγκαταστήσει στο σημείο όπου είναι σήμερα το ξενοδοχείο “Αχίλλειον”.
Ο άνθρωπος, αυτός, προσθέτει ο ερευνητής, πηγαίνοντας προ ετών, στα Μετέωρα θεώρησε καλό να επισκεφθεί τον τότε δήμαρχο Τρικάλων κ. Παπαστεργίου, και να του εκμυστηρευτεί, μεταξύ άλλων και το παραπάνω γεγονός. Την αντιστρατιωτική του αυτή πράξη, όπως εξήγησε, αποφάσισε την τελευταία στιγμή, επηρεαζόμενος από την ιδιαίτερα αισθητική εμφάνιση της γέφυρας, και από τη σκέψη ότι η καταστροφή της δεν θα προκαλούσε ιδιαίτερα προβλήματα στους Γερμανούς.
Περίπατος
Τον γεωγραφικό περίπατο στην περιοχή των Τρικάλων ο ερευνητής τον ξεκινά, με τις σιδηροδρομικές γέφυρες, οι οποίες κατασκευάσθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1880-1890. Την πρώτη μικρή γέφυρα, μετά από τα όρια του νομού της Καρδίτσας, την συναντούμε νότια των Μεγ. Καλυβιών, εκεί όπου το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου.
Αυτή γεφυρώνει το ρέμα (κανάλι) Κοτά, που έχει αφετηρία την περιοχή της Λαζαρίνας. Από αυτή σώζονται μόνο οι σιδηροδοκοί του καταστρώματος, όπως δείχνει και η φωτογραφία που παραθέτουμε.
Παραπλήσια και πιο ψηλά κατασκευάσθηκε μία νέα τσιμεντένια, μήκους 32μ. και πλάτους 6μ. Η δεύτερη πολύ πιο μικρή, η οποία και αυτή είναι καινούρια, βρίσκεται δυτικά των Μεγ. Καλυβίων, ένα χιλιόμετρο περίπου από τη διασταύρωση του δρόμου Μεγ. Καλυβίων - Λαζαρίνας.
Αυτή γεφυρώνει το μικρό ρέμα Ξυλάκι, που έχει αφετηρία τις περιοχές της Μουργιάς και των Γόμφων.
Παλιότερα ήταν δίδυμο. Το άλλο που ήταν πιο νότια δεν υφίσταται. Πεντακόσια μέτρα ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής υφίστανται ακόμα τα ερείπια του παλιού νερόμυλου του Καθάριου, τον οποίο κινούσαν τα νερά του καναλιού αυτού. Τα νερά των προαναφερόμενων καναλιών και κάποιων άλλων σχηματίζουν το μικρό ποτάμι Βουβουλίνα σήμερα Μπαμπά, που διέρχεται νότια του Αγναντερού.
Αφήνοντας πίσω τα δυο μικρά γεφύρια και τον παλιό νερόμυλο, θα συναντήσουμε μετά από απόσταση 2 χιλιομέτρων περίπου, την μεγαλύτερη σε μήκος σιδηροδρομική γέφυρα του νομού Τρικάλων. Είναι αυτή του Δροσερού (Στεφανοσαίοι) η οποία γεφυρώνει τον Πηνειό ποταμό και το μήκος της ξεπερνά τα 1ΟΟμ. Η σημερινή εικόνα της άλλοτε πανέμορφης γέφυρας, που είναι γνωστή στους περισσότερους από παλιά καρτ-ποστάλ και ταξίδια στην Αθήνα είναι αποκαρδιωτική, σύμφωνα με τον ερευνητή.